Kiedy przedsiębiorca ma obowiązek wykazać w deklaracji VAT podatek z tytułu sprzedaży samochodu?
Omówmy na kilku przykładach:
1. Przedsiębiorca jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT, a samochód był ujęty w ewidencji środków trwałych lub wykazany jako wyposażenie czy towar w firmie: przedsiębiorca płaci 23% podatku VAT od tej transakcji sprzedaży, w miesiącu sprzedaży (co niekoniecznie oznacza miesiąc wystawienia faktury). UWAGA, od 1 kwietnia 2014 nie obowiązują już stare przepisy, pozwalające na sprzedaż samochodu używanego ze stawką ZW – poza przypadkami opisanymi w pkt. 2. i 3.
2. Przedsiębiorca jest zarejestrowany jako podatnik VAT zwolniony, a samochód był ujęty w ewidencji środków trwałych lub jako wyposażenie w firmie (pojazd służył wyłącznie działalności zwolnionej z VAT): przedsiębiorca nie płaci VAT od tej transakcji, ponieważ jest to sprzedaż zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy. Ten przypadek najczęściej dotyczy lekarzy czy agentów ubezpieczeniowych.
3. Przedsiębiorca nie jest zarejestrowany jako podatnik, a samochód był ujęty w ewidencji środków trwałych lub wykazany jako wyposażenie czy towar w firmie: przedsiębiorca nie płaci VAT od tej transakcji, ponieważ jest to sprzedaż zwolniona z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy – pod warunkiem, że wraz ze sprzedażą samochodu, przedsiębiorca nie przekracza kwoty rocznego obrotu zwolnionego z VAT czyli 150.000zł.
4. Przedsiębiorca, bez względu na swój status (rejestrację) w VAT, użytkował samochód jako prywatny, ewentualnie wykazując czasami wydatki na użytkowanie samochodu do celów służbowych na podstawie ewidencji: ta transakcja sprzedaży jest „poza firmą”, i w ogóle nie będzie objęta podatkiem VAT (ani stawką 23%,, ani stawką ZW), a jedynym dokumentem do tej transakcji może być umowa (nie faktura, nie rachunek, ani nie paragon).
Wskutek lektury powyższych przypadków można wywnioskować, że najbardziej opłacalna (bo bez podatku VAT) jest sprzedaż samochodu, który nie jest samochodem firmowym. To prawda, lecz przedsiębiorcy powinni pamiętać również o tym, ze w sytuacji, gdy samochód jest „wycofany” z działalności, czyli:
- uprzednio samochód był ujęty w ewidencji środków trwałych lub wykazany jako wyposażenie czy towar, i
- przedsiębiorca odliczał przynajmniej częściowo VAT od nabycia tego samochodu, a następnie
- przedsiębiorca „przekazuje” ten towar na cele osobiste
wtedy w miesiącu „przekazania” podatnik będzie miał obowiązek zapłacić i wykazać w deklaracji 23% podatek VAT, traktując taką operację „wycofania” z działalności jak samo jak sprzedaż.
