Standardowa transakcja sprzedaży jest zawierana pomiędzy dwoma kluczowymi stronami: sprzedawcą i nabywcą. A jak postąpić w sytuacji, gdy kupujących – w jednej transakcji – jest więcej? I wcale nie chodzi o odróżnienie nabywcy od odbiorcy czy płatnika, lecz o sytuację, gdy kilku przedsiębiorców dokonuje jednego, wspólnego zakupu. Czy taka sytuacja jest w ogóle możliwa, uwzględniając przepisy o wystawianiu faktur?

Co w przepisach?

Odpowiedź zacznijmy właśnie od tego, co znajdziemy na ten temat w przepisach. Ustawa o VAT, w rozdziale dotyczącym wystawiania faktur, wymienia jedynie minimum informacji, które faktura zawierać powinna. Wśród nich jest oczywiście nabywca i jego dane. Nie oznacza to jednak, że nabywca musi być tylko i wyłącznie jeden! Tym bardziej, że przepisy Kodeksu Cywilnego wyraźnie wskazują, że może istnieć coś takiego jak współwłasność rzeczy. Urzędy skarbowe, wydając interpretacje indywidualne w sprawie wystawiania faktury na więcej niż jednego nabywcę, akceptują takie rozwiązanie.

Jedna czy dwie faktury?

W sytuacji, gdy kilku nabywców zamierza wspólnie zakupić towar, najprostszym rozwiązaniem może wydać się wystawienie po jednej fakturze dla każdego z nabywców, na wartość odpowiadającą udziałowi współwłasności danego klienta w zakupie. Jest to rozwiązanie wygodne, zwłaszcza biorąc pod uwagę wygląd standardowych formularzy do wystawiania faktur – zawsze zawierają tylko jedno pole dla danych nabywcy. Wygodnie się również taką fakturę księguje, ponieważ jasno z każdej z nich wynika, który z klientów ile ma do zapłacenia. Problem może się ujawnić w kwestii technicznej: jak tu sprzedać ½ maszyny? Przecież tak naprawdę transakcja (dostawa) jest jedna… Z tego powodu, warto rozważyć możliwość wystawienia jednej faktury, która będzie wymieniać wszystkich nabywców. Dla prawidłowego ujęcia tej faktury w księgach sprzedawcy, jak i nabywców, niezbędne jest określenie udziału każdego z nabywców w transakcji (wartościowo lub procentowo). Każdy z nabywców otrzyma swój egzemplarz, z którego będzie miał prawo do odliczenia VAT – oczywiście w takiej części, która dotyczy jego działalności opodatkowanej.