7 podstawowych zasad urlopów

Rozpoczynamy cykl artykułów, który będzie stanowił kompletne kompendium wiedzy o urlopach pracowniczych. Część pierwsza: 7 podstawowych zasad.

7 PODSTAWOWYCH ZASAD URLOPÓW

1. Urlopy przysługują pracownikom na podstawie Kodeksu Pracy. Oznacza to, że urlopy takie nie przysługują zleceniobiorcom, osobom wykonującym umowę o dzieło czy inne umowy cywilnoprawne.
2. Prawo pracownika do corocznego urlopu wypoczynkowego jest jednym z najważniejszych praw pracowniczych. Oznacza to, że pracodawca odpowiada przed PIP czy sądem pracy za takie zorganizowanie pracy, aby pracownicy mogli z tego urlopu skorzystać. Pracodawca odpowiada również za odpowiednie rozłożenie pracy w czasie, zaplanowanie urlopów czy zastępstwa.
3. Prawa pracownika do urlopu wypoczynkowego nie można zamienić na rekompensatę (premię) pieniężną. Wypłata ekwiwalentu urlopowego jest ostatecznością i może nastąpić wyłącznie w sytuacji zakończenia umowy o pracę, gdy nie było możliwości udzielenia urlopu.
4. Urlop nie może polegać na tym, że pracownik i tak musi wykonać swój wymiar pracy określony na dany miesiąc. Urlop jest przywilejem pracownika, sprowadzającym się do tego, że pracodawca płaci wynagrodzenie za czas odpoczynku.
5. Urlop przysługuje w wymiarze rocznym 20 lub 26 dni dla pracownika, niezależnie od zmian czy ilości pracodawców w ciągu roku. Kodeksowy wymiar może zostać przez pracodawcę powiększony, nigdy jednak zmniejszony.
6. Podstawowym rodzajem urlopu jest urlop wypoczynkowy. Inne rodzaje urlopu to:
   1. urlop bezpłatny,
   2. urlopy związane z rodzicielstwem: macierzyński, dodatkowy macierzyński, rodzicielski i ojcowski, wychowawczy,
   3. urlop dla rodziców zwany opieką,
   4. szkoleniowy.Urlopem nie jest natomiast udzielenie pracownikowi dnia wolnego w zamian za nadgodziny     czy pracę w święto, jak również udzielenie dnia wolnego w związku z wezwaniem do sądu czy     z okazji ślubu, pomimo że nazywamy takie sytuacje powszechnie „urlopami     okolicznościowymi”.
7. Prawo pracownika do urlopu może ulec przedawnieniu. Termin przedawnienia to 3 lata, licząc od ostatecznego terminu na wykorzystanie urlopu na dany rok. Oznacza to, że urlop przysługujący na rok 2014 może przedawnić się, jeżeli pracownik nie złoży wniosku o wykorzystanie tego urlopu do 30 września 2018 roku.