Ulga Mały ZUS Plus to niższe składki ZUS ubezpieczenia społecznego, które mogą być opłacane maksymalnie przez okres 36 miesięcy w okresie 60 miesięcy.

W jaki sposób w praktyce można zastosować tę ulgę?

Kto może i na jakich warunkach skorzystać z tej ulgi? Na co należy uważać? Jak obliczyć składki ZUS, gdy przedsiębiorca korzysta z tej ulgi? Na te i wiele innych wątpliwości odpowiedziano w niniejszej publikacji.

Czym jest ulga - Mały ZUS Plus ?

Mały ZUS Plus to rozwiązanie pozwalające przedsiębiorcom na opłacanie niższych składek ZUS. Jest to ulga, w której przedsiębiorca opłaca niższe składki ZUS ubezpieczenia społecznego przez okres 36 miesięcy.

W czasie korzystania z ulgi Mały ZUS Plus przedsiębiorca zachowuje prawo do wszelkich świadczeń chorobowych (jak i z ubezpieczenia wypadkowego), jeżeli zgłosił się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i opłaca dobrowolną składkę chorobową.

Charakterystyczną cechą ulgi Mały ZUS Plus jest to, że przedsiębiorca może z niej ponownie skorzystać. Ulga Mały ZUS Plus dotyczy tylko składek ZUS społecznych (emerytalna, rentowa, chorobowa, wypadkowa). Nie dotyczy składki zdrowotnej ani żadnych innych składek ZUS.

Maksymalny okres ulgi Mały ZUS Plus to 36 miesięcy kalendarzowych. Okres ulgi 36 miesięcy musi być wykorzystany w ciągu 60 miesięcy kalendarzowych i dotyczy pełnych miesięcy. Wyjątek to utrata prawa do ulgi w trakcie miesiąca albo zawieszenie działalności gospodarczej.

Warunki, jakie musi spełniać przedsiębiorca, aby skorzystać z Małego ZUS Plus

Z ulgi Mały ZUS Plus może skorzystać tylko przedsiębiorca, dla którego właściwą ewidencją działalności gospodarczej jest CEIDG a więc:

  • osoba fizyczna prowadząca samodzielnie działalność gospodarczą (także z pracownikami, zleceniobiorcami), albo
  • osoba fizyczna będąca wspólnikiem spółki cywilnej.

Z ulgi Mały ZUS Plus nie skorzystają wspólnicy spółek:

  • jawnej,
  • komandytowej,
  • partnerskiej,
  • jednoosobowej sp. z o.o.,
  • wspólnicy pozostałych spółek.

Jakie warunki muszą spełnić ww. przedsiębiorcy?

Wymagane przesłanki dla skorzystania z ulgi Mały ZUS Plus

Lp.

Specyfika

1.

Beneficjentem ulgi jest osoba fizyczną prowadząca działalność, dla której właściwym rejestrem działalności gospodarczej jest CEIDG.
Może to być zatem tylko osoba fizyczna samodzielnie prowadząca działalność albo wspólnik spółki cywilnej.

2.

Przedsiębiorca prowadził w poprzednim roku kalendarzowym, czyli w roku przed rokiem skorzystania z ulgi Mały ZUS Plus, działalność gospodarczą przynajmniej przez 60 dni.
Przez ww. okres prowadzenia działalności w poprzednim roku podlegał pod ubezpieczenia społeczne, zdrowotne z tytułu prowadzenia tej działalności.

3.

Przedsiębiorca nie posiada uprawnień do ZUS-u preferencyjnego.

4.

Przedsiębiorca przez cały poprzedni rok kalendarzowy nie stosował (i nie stosuje) formy opodatkowania dla prowadzonej działalności – kartą podatkową oraz nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT.
Jeżeli natomiast stosował / stosuje kartę podatkową, to musi być w tym okresie czynnym podatnikiem VAT.

5.

Przychód z działalności gospodarczej za poprzedni rok nie był wyższy niż 120.000 zł. Kwota ta dotyczy prowadzenia działalności przez cały poprzedni rok. Jeżeli przedsiębiorca prowadził krócej działalność, wówczas limit ten ulega proporcjonalnemu obniżeniu.

6.

Przedsiębiorca nie wykonywał / nie wykonuje na rzecz byłego pracodawcy w ramach prowadzonej działalności takich samych czynności, jakie wykonywał na podstawie stosunku pracy:



  • w bieżącym roku kalendarzowym (przed dniem rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej)

  • w poprzednim roku kalendarzowym.


7.

Nie korzystał w ostatnich 60 miesiącach z ulgi Mały ZUS Plus (więcej o tym w dalszej części publikacji).

Ile wynoszą składki ZUS społeczne w uldze Mały ZUS Plus?

Ulga Mały ZUS Plus dotyczy tylko składek ZUS na ubezpieczenie społeczne przedsiębiorcy, które opłaca wyłącznie za siebie (nie dotyczy osób współpracujących z przedsiębiorcą).

Składki ZUS społeczne w uldze Mały ZUS Plus uzależnione są od dwóch czynników:

  • ilości dni prowadzenia działalności w poprzednim roku,
  • wysokości przychodu z działalności za poprzedni rok,
  • wysokości dochodu z działalności za poprzedni rok.

Zanim więc przedsiębiorca zarejestruje się do ulgi, musi zebrać potrzebne dane do obliczenia wysokości miesięcznych składek ZUS społecznych dla okresu korzystania z ulgi Mały ZUS Plus oraz sprawdzić czy spełnia ww. warunki. Dane te zbiera z roku poprzedniego w stosunku do roku korzystania z ulgi.

Przedsiębiorca musi więc ustalić informacje z prowadzonej działalności za poprzedni rok, takie jak:

  • stosowana forma opodatkowania,
  • kwoty przychodu (ryczałt), przychody i dochodu (skala podatkowa, podatek liniowy), roczna podstawa opodatkowania VAT z tytułu dokonanej sprzedaży (karta podatkowa),
  • liczba dni prowadzenia działalności.

Następnie ustala przeciętny miesięczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej według poniższego wzoru:

(roczny doch. z pozarol. dział. / liczba dni prowadzenia działalności ) x 30

Otrzymany wynik mnoży przez 0,5.

Otrzymany wynik jest zaokrąglany do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.

Wynik tych obliczeń to podstawa składek ZUS społecznych dla roku korzystania z ulgi Mały ZUS Plus.

Dla kolejnego roku przedsiębiorca będzie musiał powtórzyć te obliczenia i ustalić wysokość składek ZUS w ramach korzystania z ulgi.

Najniższa miesięczna wysokość składek ZUS społecznych w okresie korzystania z ulgi Mały ZUS Plus nie może być niższa od kwoty 442,90 zł (w 2025r. z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym). Najwyższa miesięczna wysokość składek ZUS społecznych w okresie korzystania z ulgi Mały ZUS Plus nie może być wyższa od kwoty 1.646,47 zł (w 2025r. z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym).

Przykład 1

Przedsiębiorca – czynny podatnik VAT prowadzi działalność gospodarczą od 5 lat. Stosuje skalę podatkową, jako formę opodatkowania. Przychód netto z działalności za 2024r. wyniósł 90.000 zł (nie przekroczył limitu 120.000 zł) a dochód 36.000 zł. Przedsiębiorca przez cały poprzedni rok prowadził działalność. Ponadto spełnia warunki dla ulgi Mały ZUS Plus w 2025r. Ile wynosi miesięczna składka ZUS w ramach korzystania z ulgi w 2025r.?

Dane do obliczeń:

  • dochód à000 zł,
  • liczba dni prowadzenia działalności w 2024r. à 366 dni.

Ulga Mały ZUS Plus w 2025r.:

  • miesięczna podstawa dla składek ZUS społecznych à475,41 zł,
  • miesięczne składki ZUS społeczne à 466,82 zł (z dobrowolnym chorobowym).

Przykład 2

Przedsiębiorca – czynny podatnik VAT prowadzi działalność gospodarczą od 7 lat. Stosuje kartę podatkową jako formę opodatkowania.

Z ewidencji VAT sprzedaży za cały 2024r. podstawa opodatkowania podatkiem VAT tej sprzedaży wynosi 100.000 zł (nie przekroczył limitu 120.000 zł).

Przedsiębiorca przez cały poprzedni rok prowadził działalność. Ponadto spełnia warunki dla ulgi Mały ZUS Plus w 2025r. Ile wynosi miesięczna składka ZUS w ramach korzystania z ulgi w 2025r.?

Dane do obliczeń:

  • roczna podstawa opodatkowania (przychód) à000 zł,
  • dochód z karty podatkowej dla celów obliczenia ulgi ustala się jako 100.000 zł x 0,5 = 50.000 zł,
  • liczba dni prowadzenia działalności w 2024r. à 366 dni.

Ulga Mały ZUS Plus w 2025r.:

  • miesięczna podstawa dla składek ZUS społecznych à049,18 zł,
  • miesięczne składki ZUS społeczne à 648,36 zł (z dobrowolnym chorobowym).

Przykład 3

Przedsiębiorca – czynny podatnik VAT prowadzi działalność gospodarczą od 6 lat. Stosuje ryczałt, jako formę opodatkowania.

Przychód netto za cały 2024r. wynosi 85.000 zł (nie przekroczył limitu 120.000 zł).

Przedsiębiorca prowadził działalność w poprzednim roku przez 310 dni. Ponadto spełnia warunki dla ulgi Mały ZUS Plus w 2025r. Ile wynosi miesięczna składka ZUS w ramach korzystania z ulgi w 2025r.?

Dane do obliczeń:

  • Przychód netto z działalności à000 zł,
  • dochód z ryczałtu dla celów obliczenia ulgi oblicza się jako 85.000 zł x 0,5 = 42.500 zł,
  • liczba dni prowadzenia działalności w 2024r. à 310 dni.

Ulga Mały ZUS Plus w 2025r.:

  • miesięczna podstawa dla składek ZUS społecznych à056,45 zł,
  • miesięczne składki ZUS społeczne à 650,66 zł (z dobrowolnym chorobowym).

Ustalone składki ZUS społeczne w ramach ulgi Mały ZUS Plus obowiązują przez cały rok kalendarzowy korzystania z ulgi. Jeżeli natomiast przedsiębiorca zgłosił się do ulgi w trakcie roku, to obowiązują do końca danego roku kalendarzowego.

Skorzystanie z ulgi Mały ZUS Plus

Przedsiębiorca uprawniony do ulgi Mały ZUS Plus może przystąpić do ulgi Mały ZUS Plus w zależności od tego czy dokonuje tego od początku roku czy w trakcie roku.

Okoliczności i terminy przystąpienia do ulgi Mały ZUS Plus

Sytuacja

Termin przystąpienia do ulgi Mały ZUS Plus

Przedsiębiorca spełniający warunki do ulgi od 1 stycznia nowego roku.

Do końca stycznia roku kalendarzowego, w którym dokonuje zgłoszenia do ulgi.

Przedsiębiorca spełniający warunki do ulgi w trakcie roku.

W ciągu 7 dni od dnia nabycia prawa do ulgi (np. licząc od dnia zakończenia 24 miesięcznego okresu opłacania ZUS preferencyjnego).

Jeżeli przedsiębiorca nie zdąży dokonać zgłoszenia w powyższych terminach, wówczas nie skorzysta z ulgi w danym roku kalendarzowym. Natomiast będzie mógł z niej skorzystać od stycznia kolejnego roku, jeżeli oczywiście będzie spełniał warunki.

Zgłoszenie do ulgi Mały ZUS Plus wymaga:

  • złożenia formularza ZUS ZWUA, w którym należy wyrejestrować się z ubezpieczeń z aktualnym kodem tytułu ubezpieczenia (wyrejestrowania należy dokonać od pierwszego dnia nabycia prawa do ulgi),
  • złożenia formularza ZUS ZUA i zarejestrowanie się do ulgi od takiego samego dnia, od którego dokonało się wyrejestrowania z kodem tytułu do ubezpieczenia 05 90 albo 05 92.

Jeżeli w poprzednim roku przedsiębiorca korzystał już z ulgi Mały ZUS Plus, wówczas nie dokonuje ww. przerejestrowań a wypełnia jedynie dodatkowo formularz DRA2 albo RCA2, w którym wpisuje właśnie dane za poprzedni rok i dane, których wyliczenie przedstawiono w powyższych przykładach (formę opodatkowania, przychód, dochód, obliczona podstawa składek ZUS społecznych, liczba dni prowadzenia działalności).

Problematyczna kwestia liczenia okresów skorzystania z ulgi Mały ZUS Plus

Jak już wyżej wspomniano maksymalny okres ulgi Mały ZUS Plus to 36 miesięcy kalendarzowych. Okres ulgi 36 miesięcy musi być wykorzystany w ciągu 60 miesięcy kalendarzowych i dotyczy pełnych miesięcy.

Zawieszenie działalności gospodarczej przerywa bieg 36 miesięcy, ale i 60 miesięcy.

Okres 36 miesięcy ulgi nie musi być wykorzystany w ciągłości.

Z ulgi Mały ZUS Plus przedsiębiorca korzysta do końca każdego kolejnego roku kalendarzowego, w którym posiada uprawnienie do ulgi. Od nowego roku musi sprawdzić czy nadal spełnia warunki i obliczyć podstawę wymiaru składek ZUS społecznych i tym samym składki ZUS społeczne.

Może się zdarzyć sytuacja, w której przedsiębiorca w trakcie roku utracił prawo do ulgi Mały ZUS Plus. W takim wypadku nie wykorzysta możliwego okresu ulgi w danym roku. Niemniej powinien sprawdzić czy od nowego roku spełnia warunki i jeśli tak, to od 1 stycznia kolejnego roku może kontynuować korzystanie z ulgi.

Jeżeli przedsiębiorca nie wykorzysta okresu ulgi 36 miesięcy w okresie 60 miesięcy, wówczas ulga przepada. Może natomiast skorzystać z kolejnej ulgi w kolejnym okresie 60 miesięcy.

Przedsiębiorcy korzystający, ale tylko w 2023 roku z ulgi Mały ZUS Plus otrzymali dodatkowo 12 miesięcy korzystania z ulgi. Zatem mogą skorzystać z ulgi nie tylko przez 36 miesięcy w okresie 60 miesięcy, ale dodatkowo z 12 miesięcy. Te 12 miesięcy nie podlega ograniczeniom, iż musi być wykorzystane w ostatnich 60 miesiącach a ponadto nie wlicza się dodatkowo do okresu 36 miesięcy.

Należy podkreślić, iż ZUS stoi na stanowisku, że pomiędzy ostatnim (36 lub innym) miesiącem wykorzystania ulgi musi wystąpić przerwa 3 lata.

Sądy z kolei wskazują, że pomiędzy ostatnim (36 lub innym) miesiącem wykorzystania ulgi musi wystąpić jedynie przerwa 2 lata i przedsiębiorca może ponownie wykorzystać ulgę Mały ZUS Plus.

Przez wiele lat jedni przedsiębiorcy ponownie korzystali z ulgi według pierwszego podejścia a inni według drugiego podejścia.

W obliczu wielu problemów trwają pracę nad zmianą zasad ustalania kolejnych 60 miesięcy (momentu do ponownego skorzystania z ulgi Mały ZUS Plus) w projekcie projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego z dnia 14.03.2025r. (druk nr 1108).

Nowe rozwiązanie, co do ustalania kolejnych 60 miesięcy w zakresie ponownego skorzystania z ulgi Mały ZUS Plus, ma wyglądać następująco – „Przedmiotowa zmiana ma na celu doprecyzowanie przepisów odnoszących się do tzw. Małego ZUS Plus i umożliwienie realizacji pierwotnych intencji projektodawców tego rozwiązania. Zgodnie, bowiem z założeniami Małego ZUS Plus, po korzystaniu z obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne przez 36 miesięcy, następuje okres swoistej „karencji” o długości 24 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej, w trakcie, której przedsiębiorca jest oskładkowany zgodnie z zasadami ogólnymi, określonymi w art. 18 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Uchylany art. 18c ust. 11 pkt 6, stanowiący przesłankę negatywną do korzystania z Małego ZUS Plus, posługuje się pojęciem „ostatnich 60 miesięcy”. Tym samym, w przypadku, gdy ustalenie prawa danego przedsiębiorcy do przedmiotowego rozwiązania następuje np. w styczniu 2025 r., przy przyjęciu okresu od stycznia 2020 r. do grudnia 2024 r. (zakładając oczywiście, że wykorzystał on w ich trakcie pełnych 36 miesięcy ulgi), jako okresu referencyjnego, może powstać wątpliwość, czy przesłanka ta nie została spełniona. Przy takiej interpretacji, okres oczekiwania na ponowne skorzystanie z Małego ZUS Plus wydłużałby się de facto o rok.

Zaproponowana redakcja eliminuje ten problem, umożliwiając zainteresowanym, o ile spełniają oni pozostałe warunki ustawowe, powrót do rozwiązania po 24 miesiącach oczekiwania. Dlatego proponuje się dodanie ust. 11a–11c w art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Co istotne, wraz z zaproponowanym terminem wejścia przepisów w życie (tj. 1 stycznia 2025 r.) doprecyzowane w ten sposób zasady znajdą zastosowanie zarówno do osób, które już w przeszłości skorzystały z Małego ZUS Plus (i znajdują się obecnie w okresie „karencji”), jak i tych, które są w trakcie korzystania z niego, a także i tych, które dopiero rozpoczynają korzystanie z niego po raz pierwszy.”

Krzysztof Ulicki

Krzysztof Ulicki

Główny Księgowy

Krzysztof Ulicki

Krzysztof Ulicki

Główny Księgowy