Instytucję „X” dla instalacji przetwórstwa poliolefin, wartości 10.000 zł, częściowo zamortyzowanego. W związki z rezygnacją inwestora z budowy instalacji stał się urządzeniem zbędnym. Czy możliwe jest nieodpłatne przekazanie palnika dla celów dydaktycznych Instytucji „X” i wykreślenie go na podstawie uchwały likwidatorów z ewidencji spółki, co pozwoli na zakończenie procedury likwidacyjnej podmiotu gospodarczego? pisze Pan Piotr

Opisaną w pytaniu sytuację należy rozłożyć „na czynniki pierwsze” – rozpiszmy możliwe opcje i działania krok po kroku.

Pierwszym działaniem powinno być wykreślenie palnika z ewidencji środków trwałych. Ten zapis w księgach rachunkowych powinien mieć miejsce pod datą, w której inwestor zrezygnował z budowy, czyli  w dniu, w którym urządzenie stało się zbędne. Z tym księgowaniem nie można czekać do fizycznej likwidacji palnika z przedsiębiorstwa, ponieważ już od miesiąca następnego po miesiącu, w którym urządzenie stało się zbędne, dokonywanie odpisów amortyzacyjnych w koszty jest zabronione (pod względem rachunkowym, jak i podatkowym). Innymi słowy, zbędny środek trwały przestaje spełniać definicję środka trwałego, dlatego nie może dłużej figurować w ewidencji środków trwałych.

Kolejnym działaniem powinno być poprawne księgowanie wartości niezamortyzowanej. Gdyby palnik był sprzedawany, wartość niezamortyzowana stała by się kosztem tej sprzedaży. Gdyby palnik został – mówiąc kolokwialnie – wyrzucony na śmietnik, wartość niezamortyzowana stała by się pozostałym kosztem operacyjnym, z jednocześnie mocno wątpliwą możliwością ujęcia w podatkowych kosztach uzyskania przychodu. Jeżeli jednak zarządzający przedsiębiorstwem podejmą uchwałę o przekazaniu palnika jako darowiznę, wartość niezamortyzowana stanie się pozostałym kosztem operacyjnym, bez możliwości ujęcia w podatkowych kosztach uzyskania przychodu.

Podsumowując należy wyraźnie podkreślić, że likwidacja środka trwałego w znaczeniu: wykreślenie z ewidencji amortyzowanych środków trwałych oraz w znaczeniu: fizyczne zutylizowanie czy usunięcie z przedsiębiorstwa to dwie odrębne czynności.

Na koniec, uzupełniając odpowiedź warto przypomnieć, że przekazanie nieodpłatne środka trwałego będzie wiązać się z odprowadzeniem należnego podatku VAT od tego przekazania, na podstawie art. 7.2. ustawy o podatku od towarów i usług, o ile podatnik miał prawo do odliczenia VAT naliczonego przy zakupie.