„Czynny żal” to procedura wynikająca z przepisów ustawy koreks Karny skarbowy. Każdy przedsiębiorca – podatnik powinien wiedzieć, w jakich okolicznościach można z tej procedury korzystać. Zacznijmy jednak od anegdotki, krążącej pomiędzy pracownikami urzędu skarbowego. Anegdota obśmiewa pewnego przedsiębiorcę, który po tym, jak otrzymał wezwanie z urzędu skarbowego z upomnieniem o zapłatę zaległego podatku, przysłał do urzędu pismo zaczynające się słowami: „bardzo żałuję swoich czynów i najmocniej przepraszam…” Koniec tej anegdotki nie jest jednak zabawny, ponieważ to pismo nie mogło być uznane za „czynny żal”, a tym samym nie uchroniło podatnika od przykrych konsekwencji braku zapłaty podatku. Oto najważniejsze zasady stosowania „czynnego żalu”.

  • „Czynny żal” możemy złożyć, gdy nie zapłacimy podatku lub nie prześlemy do urzędu deklaracji podatkowej.
  • „Czynny żal” może sporządzić tylko osoba odpowiedzialna za popełnienie czynu zabronionego. W piśmie należy też wskazać, czy inne osoby współdziałały w tym wykroczeniu lub przestępstwie.
  • „Czynny żal” nie polega na wyrażeniu uczuć podatnika, lecz jest procedurą wynikającą z przepisów i polega na poinformowaniu urzędu o wykroczeniu lub przestępstwie skarbowym. Nie ma oficjalnego formularza na tą procedurę. Pismo w tej sprawie może się rozpoczynać tak: „na podstawie art. 16 Kodeksu karnego skarbowego, zawiadamiam o popełnieniu czynu zabronionego polegającego na…”
  • W piśmie z „czynnym żalem” należy podać przyczynę i okoliczności popełnienia czynu zabronionego. Nie trzeba się rozpisywać , zwłaszcza gdy nie zapłaciliśmy podatku z powodu zwykłego przeoczenia lub pomyłki.
  • Aby „czynny żal” zadziałał trzeba ubiec fiskusa, czyli poinformować o swojej winie zanim urząd się zorientuje. Oznacza to, ze czynny żal nie ma sensu w momencie, gdy otrzymujemy wezwanie do zapłaty zaległego podatku, wezwanie do skorygowania czy złożenia deklaracji, jak również gdy rozpoczęła się kontrola skarbowa.
  • „Czynny żal” nie jest obowiązkowy, lecz…
  • …poprawnie sporządzone pismo „czynny żal” pozwala uniknąć kary za wykroczenie skarbowe lub przestępstwo skarbowe. A kara w postaci mandatu najczęściej wynosi od kilkuset do kilku tysięcy złotych.
  • Złożenie „czynnego żalu” nie jest prośbą lecz działa automatycznie, co oznacza, że urząd skarbowy nie wydaje decyzji (zgody) w tej sprawie.
  • „Czynny żal” nie anuluje zobowiązania podatkowego, nie jest też wnioskiem o umorzenie czy rozłożenie na raty zapłaty podatku. Warunkiem skuteczności „czynnego żalu” jest uiszczenie całej zaległej kwoty podatku wraz z odsetkami, najlepiej w tym samym dniu, co złożenie pisma z „czynnym żalem”.