Korekta rocznego rozliczenia składki zdrowotnej

Korekta rocznego rozliczenia składki zdrowotnej to czynność, która ma na celu poprawienie, uzgodnienie do prawidłowej wysokości rocznej podstawy do obliczenia składki zdrowotnej, jak i rocznej składki zdrowotnej.

Przyczynami korekty rocznego rozliczenia składki zdrowotnej mogą być:

• korekty przychodów i kosztów z działalności, które wpływają na podstawę składki zdrowotnej (nie ujęcie albo błędne ujęcie różnic remanentowych, ujęcie wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, nieujęcie niektórych przychodów, korekta składek ZUS społecznych odliczonych od dochodu albo ujętych w kosztach, wiele innych przyczyn, ujęcie przychodów z najmu prywatnego),
• likwidacja działalności i otwarcie nowej działalności w tym samym roku (błędne rozdzielenie składki zdrowotnej z obu działalności),
• zaksięgowanie przychodów i kosztów z okresu zawieszenia działalności, z okresu zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej, z okresu niepodlegania (zwolnienia) z podatku dochodowego od osób fizycznych,
• nieujęcie w koszach amortyzacji ze zbycia środków trwałych do końca 2021r. (przedsiębiorcy jeszcze w rozliczeniu za 2024r. mają obowiązek ustalać i ujmować w podstawie do obliczenia składki zdrowotnej dochód ze zbycia środków trwałych, od 2025r. dochód ten można ustalać dobrowolnie i to dopiero na etapie rocznego rozliczenia składki zdrowotnej, a więc po raz pierwszy w rozliczeniu składanym do 20 maja 2026r.),
• odliczenie strat podatkowych z lat ubiegłych,
• błędy rachunkowe,
• nie ujęcie przychodów zwolnionych z podatku dochodowego, które wyjątkowo ujmuje się w podstawie do obliczenia składki zdrowotnej (ulga dla pracującego seniora, ulga dla rodzin wielodzietnych, ulga abolicyjna),
• pozostałe przyczyny.

Osoby fizyczne samodzielnie prowadzące działalność, wspólnicy spółki, jawnej, partnerskiej cywilnej będący osobami fizycznymi, a więc wszyscy ci, którzy stosują formy opodatkowania dla przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej takie jak:

• skala podatkowa,
• podatek liniowy,
• ryczałt ewidencjonowany

– gdy stwierdzą błędy (lub ZUS stwierdzi) w rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej – mają obowiązek dokonać korekty tegoż rozliczenia.

Przedsiębiorcy rozliczają roczną składkę zdrowotną za 2024 rok w deklaracji ZUS DRA (lub ZUS RCA, jeśli zatrudniają pracowników czy zleceniobiorców), składając ją za okres rozliczeniowy 04/2025 – najpóźniej do 20 maja 2025 roku.

Co jeżeli rozliczenie to okazało się błędne?

Sposób złożenia korekty rocznego rozliczenia składki zdrowotnej zależny jest od tego, kiedy dokładnie przedsiębiorca złoży korektę rocznego rozliczenia składki zdrowotnej.

Metody te omówiono poniżej.

Do powyższej analizy należałoby jeszcze dodać jedną istotną kwestię. W przypadku składania korekty rocznego rozliczenia składki zdrowotnej w terminie:

• do dnia 30.06.2025r. przedsiębiorca ma możliwość skorygowania zarówno miesięcznych deklaracji ZUS składających się na roczne rozliczenie składki zdrowotnej, jak i samego rocznego rozliczenia składki zdrowotnej (mówi o tym art. 81 ust. 2y ustawy o świadczeniach zdrowotnych),
• po dniu 30.06.2025r. według informacji z infolinii ZUS przedsiębiorca ma możliwość skorygowania tylko i wyłącznie rocznego rozliczenia składki zdrowotnej złożonego w deklaracji ZUS za okres 04/2025r. (bez możliwości korekty miesięcznych deklaracji ZUS wpływających na roczną podstawę składki zdrowotnej).

Warto w tym miejscu podkreślić, iż przedsiębiorca nie ma obowiązku składania korekt miesięcznych deklaracji ZUS nawet, jeżeli pomyli się w kwotach przychodów, kosztów z działalności, które wpływają na podstawę obliczenia składki zdrowotnej, bowiem prawidłowe kwoty w ujęciu narastającym ujmie w kolejnej miesięcznej deklaracji ZUS, albo w rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej.

Jest jednak wyjątek od reguły.

Podatnik prowadzący działalność gospodarczą opodatkowuje przychody z działalności według formy opodatkowania skala podatkowa.

Podatnik złożył roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2024r. oraz zeznanie roczne PIT-36 za 2024r.

Niestety okazało się, że błędnie ujął w kosztach 2024r. niezamortyzowaną część wartości początkowej środka trwałego. Koszty w ww. zeznaniu są więc wykazane w nieprawidłowej wysokości.

Korekta zeznania rocznego PIT-36 spowoduje obowiązek złożenia korekty rocznego rozliczenia składki zdrowotnej.

Podatnik prowadzący działalność gospodarczą opodatkowuje przychody z działalności według formy opodatkowania ryczałt ewidencyjny.

Podatnik złożył roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2024r. oraz zeznanie roczne PIT-28 za 2024r.

Miesięczne składki zdrowotne w 2024r. były ustalane na podstawie przychodu z 2023r.

Niestety okazało się, iż w zeznaniu rocznym PIT-28 za 2023r. zostały ujęte przychody z okresu zawieszenia działalności gospodarczej.

Podatnik złożył korektę zeznania rocznego PIT-28 za 2023r.

W takim wypadku podatnik będzie zobligowany jeszcze do złożenia korekty:

• miesięcznych deklaracji ZUS za cały 2024r., w których uwzględni prawidłową kwotę skorygowanego przychodu za 2023r. na podstawie którego były ustalane w 2024r. miesięczne składki zdrowotnej,
• rocznego rozliczenia składki zdrowotnej za 2024r.

Złożona w ZUS korekta rocznego rozliczenia składki zdrowotnej może spowodować powstanie nadpłaty lub niedopłaty rocznej składki zdrowotnej.

Jeżeli na skutek korekty rocznego rozliczenia składki zdrowotnej wyjdzie u przedsiębiorcy dopłata rocznej składki zdrowotnej to, gdy stosuje on formę opodatkowania przychodów z działalności:

• podatek liniowy – wtedy ujmuje dopłatę składki zdrowotnej w koszty działalności w miesiącu dokonania dopłaty składki zdrowotnej (suma wszystkich zapłaconych składek ZUS zdrowotnych miesięcznych, rocznej oraz dopłat stanowiących koszty firmy nie mogła przekroczyć w roku 2024 kwoty rocznego limitu – 11.600 zł),
• ryczałt ewidencjonowany – wówczas obniża przychody o 50% kwoty dopłaty wynikającej z korekty rocznego rozliczenia składki zdrowotnej w miesiącu, w którym dopłacił składkę zdrowotną.

Jeżeli natomiast w wyniku złożenia korekty rocznego rozliczenia składki zdrowotnej powstanie na koncie ZUS przedsiębiorcy nadpłata w rocznej składce zdrowotnej to, gdy stosuje on formę opodatkowania przychodów z działalności:

• podatek liniowy – wtedy ujmuje kwotę nadpłaty składki zdrowotnej w miesiącu jej otrzymania dokonując korekty kosztów in minus o kwotę otrzymanej nadpłaty,
• ryczałt ewidencjonowany – wtedy powiększa przychody z działalności o kwotę zwrotu nadpłaty składki zdrowotnej, ale dopiero w zeznaniu rocznym składanym za rok, w którym dana nadpłata wpłynęła na konto przedsiębiorcy.

Na koniec trzeba podkreślić, iż złożenie korekty (jeżeli jest to wymagane) rocznego rozliczenia składki zdrowotnej jest bardzo ważne.

Jeżeli przedsiębiorca tego nie zrobi, a ZUS stwierdzi błędy w rozliczeniu, wówczas może nałożyć na przedsiębiorcę opłatę sankcyjną w postaci kary grzywny a dodatkowo doliczyć odsetki za zwłokę, jeżeli wyjdzie dopłata rocznej składki zdrowotnej.

Niekiedy ZUS w takim wypadku może tez doliczyć tzw. dodatkowe zobowiązanie, które wynosi aż 100% należnej a nieopłaconej rocznej składki zdrowotnej.